Leniwe oko

Czym jest zez?

Dzięki działaniu mięśni poruszających każde oko, w warunkach fizjologicznych obie gałki oczne poruszają się zgodnie w różnych kierunkach. W trakcie patrzenia bezwarunkowo ustawiamy oczy tak, by obraz przedmiotu padał symetrycznie na część plamkową siatkówki równocześnie w obu oczach.

Porażenie bądź niedowład jednego mięśnia lub większej ilości mięśni, powoduje przewagę działania mięśni nieporażonych i ustawienie oka w zezie o różnym kierunku odchylenia - najczęściej na zewnątrz lub do wewnątrz. W zezie niemożliwe jest prawidłowe widzenie obuoczne, ponieważ w oku zezującym obraz na siatkówce powstaje w pewnej odległości od plamki żółtej. Przyczynia się to do widzenia przez chorego obrazu podwójnego. By uniknąć tego nieprzyjemnie odczuwanego zjawiska, dotknięci tą wadą używają raz jednego, a raz drugiego oka, co objawia się w tzw. zezie naprzemiennym.

Przyczyny zeza u dzieci

W dzieciństwie przyczynami zeza są najczęściej czynniki uniemożliwiające wykształcenie się fuzji - tzn. procesu pozwalającego na złączenie się dwóch jednakowych obrazów siatkówkowych. Najczęściej jest to wada wynikająca z nadwzroczności oraz niezborności. Zwykle staje się to przyczyną zeza zbieżnego. W przypadku krótkowzroczności rozwija się zez rozbieżny. Niekiedy zdarza się, iż oczy zezują naprzemiennie.

Na utrudnienie wykształcenia się fuzji u dziecka najczęściej wpływ mają czynniki psychiczne. W pewnych wypadkach zdarza się także, że wpływ na opóźnienie fuzji mają przebyte choroby zakaźne wieku dziecięcego.

Co z dorosłymi?

U osób dorosłych zez powstaje przy niedowidzeniu będącym skutkiem nieskorygowanej wady wzroku, w stanach chorobowych (np. bielmo, zaćma), bądź przy uszkodzeniu elementów nerwowych odbierających wrażenia wzrokowe.

AMBYLOPIA – co to znaczy?

Ambylopia inaczej zwana „leniwym okiem”, najczęściej powstaje w wieku dziecięcym. Bardzo często można spotkać się z opinią lekarzy, iż powstanie tego zjawiska jest następstwem zeza. Mamy wtedy do czynienia z sytuacją, w której jedno oko widzi prawidłowo, zaś drugie - nie. Nierzadko nie jest to efektem nieprawidłowej budowy oka, a wręcz przeciwnie - wina leży po stronie mózgu, który nie odczytuje obrazu przekazywanego przez leniwe oko. Nieleczona prowadzi do niedowidzenia.

Jak leczyć?

U dzieci do siódmego roku życia leczenie leniwego oka polega na zaklejaniu oka zdrowego, co zmusza mózg do odczytywania obrazu przekazywanego przez oko „leniwe”. Badania potwierdzają skuteczność tej metody.

Sytuacja rysuje się jednak znacznie mniej optymistycznie w przypadku ludzi dorosłych, borykających się z tą chorobą. W większości przypadków, leczenie po ósmym roku życia nie przynosi oczekiwanych rezultatów i nierzadko wada zostaje uznana za nieodwracalną.

Amerykańscy naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego prowadzą jednak badania, których dotychczasowe wyniki rzucają cień nadziei na przyszły stan zdrowia dorosłych cierpiących na ambylopię. Starają się oni dowieść, że skutecznym lekarstwem na leniwe oko są gry komputerowe.  Dokonane przez nich pomiary wskazują na to, iż długi trening przed komputerem potrafi skorygować wadę aż o 30%-40%! Pozostaje jedynie trzymać kciuki za odpowiedni rozwój badań, których wyniki poprawią sytuację wielu cierpiących na leniwe oko.

Akupunktura skuteczna niczym dotychczasowe metody leczenia?

Pojawiają się także opinie, że tradycyjna medycyna chińska znalazła cudowny środek na leczenie ambylopii. Jest nim akupunktura - polega ona na nakłuwaniu odpowiednich miejsc w ciele chorego.

Pod koniec leczenia grupy badawczej, na którą składało się 88 dzieci, badania przyniosły zaskakujące rezultaty. Mianowicie połowa dzieci leczona była tradycyjną metodą - zaklejano oko oraz stosowano krople. Druga zaś przechodziła terapię przy pomocy akupunktury. W rezultacie u co najmniej 7 na 10 dzieci z obydwóch grup, zaobserwowano znaczną poprawę.

Naukowcy są jednak sceptyczni wobec tej metody. Co więcej, zawożenie dziecka pięć razy dziennie na zabiegi, zamiast zakładania opaski na 2 godziny dziennie i zakrapiania oczu w domu, zdaje się być co najmniej niepraktyczne.


Autor:

Ariana Jeż

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy leniwego oka