Współczulne zapalenie oka

Skąd się bierze?

Współczulne zapalenie oka (inaczej nazywane sympatycznym zapaleniem oka lub zapaleniem współczulnym błony śluzowej) jest procesem autoimmunologicznym i najczęściej wiąże się z kontaktem komórek układu odpornościowego z antygenami gałki ocznej.

W codziennych sytuacjach, antygeny te nie mają styczności z limfocytami, jednak w wyniku urazu są one eksponowane, w związku z czym organizm często rozpoznaje je jako ciało obce i wytwarza hormonalną odporność na te antygeny. W wyniku tego, produkowane przeciwciała szybko mnożą się w krwioobiegu i w szybkim czasie mogą uszkodzić tkanki drugiego, zdrowego oka.

Charakterystyczne objawy

Wczesne objawy, które pojawiają się w zdrowym oku, po uszkodzeniu drugiego to najczęściej:

• pojawiające się mroczki;
• zamazane pole widzenia;
• utrata akomodacji, czyli zdolności dostosowania się oka do oglądania przedmiotów znajdujących się w różnych odległościach.

Wraz z rozwojem nieleczonej choroby, może występować ciężkie zapalenie tęczówki, które przebiega w połączeniu z bólem i światłowstrętem, czyli nadwrażliwością oka na światło, które objawia się najczęściej odruchowym mrużeniem powiek. Siatkówka natomiast zazwyczaj pozostaje nietknięta przez zmiany chorobowe. Jednym z późniejszych przejawów stanu zapalnego oka jest siwienie rzęs, nie jest to jednak zjawisko często występujące.

Objawy pojawiają się zwykle w przeciągu 2-12 tygodni od urazu oka, jednak zdarza się, że występują one bardzo szybko, nawet w ciągu kilku dni. Odnotowano też przypadki bardzo opóźnionych objawów zachorowania, nawet do kilkudziesięciu lat po mechanicznym urazie oka.

Jak rozpoznać?

Rozpoznanie stanu zapalnego najczęściej opiera się na wywiadzie i badaniu okulistycznym. Gdy mamy już objawy, jakie zostały opisane powyżej, a w ostatnim czasie wystąpił u nas mechaniczny uraz oka, nie możemy bagatelizować sprawy i niezwłocznie musimy zwrócić się do lekarza.

Wywiad przeprowadza się na podstawie historii jednostronnego urazu oka w okresie ostatnich miesięcy. W przypadku badania tego stanu zapalnego, można stwierdzić krążące przeciwciała przeciw antygenom jagodówki (część oka tworzona przez tęczówkę, naczyniówkę i ciało rzęskowe). W badaniu mikroskopowym stwierdza się w obydwu oczach rozlane ziarniniakowe zapalenie obydwu oczu.

Widoczny jest również naciek z limfocytów, plazmocytów i eozynofilów, co jest charakterystyczne dla wczesnego stadium choroby. Naciek zapalny powoduje pogrubienie naczyniówki w oku, a w okolicy siatkówki pojawiają się charakterystyczne guzki, które są zbudowane z komórek nabłonkowatych, makrofagów i pobudzonych komórek nabłonka barwnikowego.

Zapobieganie i leczenie

Jeśli chcemy zapobiec współczulnemu zapaleniu oka, należy usunąć pierwotnie uszkodzoną gałkę oczną w okresie od 7 do 10 dni od wystąpienia urazu. Często zdarza się, że mimo tego, że zdajemy sobie sprawę z konsekwencji, nie chcemy usunąć gałki ocznej. Od tej procedury odstępuje się, gdy funkcje uszkodzonego oka przynajmniej w części pozostały zachowane.

Natomiast podstawową metodą leczenia tego przypadku stanu zapalnego, jest immunosupresja. Polega ona na hamowaniu procesu wytwarzania przeciwciał i komórek odpornościowych, najczęściej farmakologicznie przez leki immunosupresyjne. Dawniej stosowano w tym celu promienie Roentgena.


Autor:

Dorota Bucka

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy współczulnego zapalenia oka