Zaćma dziecięca

Zaćma wrodzona - przyczyny, rodzaje, leczenie

Zaćmy wrodzone występują rodzinne. Są często przekazywane dominująco, przeważnie mają obustronną postać, ale mogą być również asymetryczne.

Trzeba pamiętać, że nie wszystkie zaćmy występują w momencie urodzenia, dlatego do zaćm wrodzonych zaliczamy również te, które rozwijają się w pierwszych latach życia dziecka.

Przyczynami zaćmy wrodzonej mogą być:

• dziedziczność,
• różne schorzenia gałki ocznej, np. małoocze, brak tęczówki, siatkówczak, odwarstwienie siatkówki,
• wewnątrzmaciczne zakażenia okresu noworodkowego, np. wirus różyczki, półpasiec, opryszczka, polio, grypa,
• niska masa urodzeniowa noworodka;
• czynniki toksyczne, np. u płodów narażonych na działanie leków,
• zaburzenia metaboliczne, np. galaktozemia.

Ze względu na lokalizację zmętnienia, pośród zaćm wrodzonych, możemy wyróżnić:

• zaćmę warstwową, która jest najczęstsza - jest to zmętnienie mniej wysycone w centralnej części soczewki (częściowe upośledzenie widzenia)
• zaćmę jądrową i całkowitą - jest to całkowite uniemożliwienie widzenia u noworodka
• inne postaci: zaćma torebkowa przednia i tylna, biegunowa, około jądrowa i błotnista.

Wśród zaćm wrodzonych wyróżniamy także: obuoczną oraz całkowicie jednostronną.

Zaćma obuoczna może w znacznym stopniu upośledzić rozwój dziecka, dlatego należy starać się jak najwcześniej postawić diagnozę i wykonać zabieg usunięcia zaćmy. W przypadku zaćmy całkowicie jednostronnej nie jest inaczej - również należy odpowiednio wcześnie wykonać operację. Niestety, jeśli zabieg nie zostanie wykonany w ciągu pierwszych trzech lub dwóch miesięcy, mimo wysiłku rodziców i lekarzy, ostrość wzroku dziecka pozostanie słaba.

Zaćmę wrodzoną można leczyć jedynie poprzez ingerencję chirurgiczną. Jednak na taki zabieg powinno się decydować tylko wtedy, gdy widzenie jest znacznie ograniczone. W przypadku mniejszego upośledzenia powinno się zrezygnować z zabiegu, na rzecz skrupulatnej obserwacji rozwoju zaćmy, gdyż usunięcie soczewki pozbawia oka zdolności do widzenia z bliska i daleka, co wymaga korekcji optycznej poprzez zastosowanie szkieł okularowych, soczewek kontaktowych lub soczewek sztucznych.

Zaćma nabyta (wtórna) - przyczyny, rodzaje, leczenie

U dzieci występuje też zaćma nabyta, która może być spowodowana:

• zaburzeniami w metabolizmie,
• czynnikami wewnętrznymi (stany zapalne, skutki przyjmowania leków) i zewnętrznymi (ciała obce w oku).

Jednym z najczęstszych zaburzeń metabolicznych jest cukrzyca, która może doprowadzić do zaćmy cukrzycowej. Hiperglikemia powoduje zaburzenie procesów biochemicznych w soczewce i jej zmętnienie. Inną postacią zaćmy wtórnej jest zaćma wikłająca, której rozwój jest wtórny do różnych chorób gałki ocznej, np. zapalenia naczyniówki, czy zwyrodnienie siatkówki. U dzieci może wystąpić też tzw. zaćma pourazowa, której przyczynami mogą być urazy mechaniczne, chemiczne lub fizyczne.

Leczenie zaćmy nabytej przebiega podobnie do leczenia zaćmy wrodzonej - polega na usunięciu soczewki i wszczepieniu na jej miejsce sztucznej soczewki wewnątrzgałkowej. Decyzja dotycząca zabiegu chirurgicznego nie powinna być pochopna, gdyż (jak w przypadku zaćmy wrodzonej) sztuczna soczewka nie ma zdolności do akomodacji, czyli widzenia z bliska i z daleka, dlatego też wymagane jest noszenie okularów. Jednak z drugiej strony, gdy zabieg zostanie odwleczony do momentu, w którym ostrość wzroku będzie znacznie obniżona, leczenie chirurgiczne nie będzie miało sensu.

Decyzja dotycząca wykonania zabiegu zawsze powinna być podjęta przez lekarza okulistę po przeprowadzeniu wszystkich potrzebnych badań, gdyż każda ingerencja chirurgiczna w ludzkie ciało niesie za sobą ryzyko powikłań.

Jagoda Marek

Zobacz również objawy tej choroby: Objawy zaćmy dziecięcej